Historia Melomani – zespołu jazzowego założonego w Łodzi

Zespół jazzowy Melomani z siedzibą w Łodzi rozpoczął działalność jako grupa miłośników jazzu. Początkowo członkowie zespołu występowali w prywatnych mieszkaniach, wynajętych salach gimnastycznych itp. Pod koniec lat 40-tych muzycy jazzowi mogli tylko pomarzyć o oficjalnych i publicznych występach, gdyż w komunistycznej Polsce jazz był zakazany. Mimo to liczba fanów Melomani w Polsce rosła. Z amatorów zespół stał się jednym z największych symboli polskiego jazzu – informuje portal lodz-trend.eu.

Założenie zespołu i pierwsze trudności

Historia polskiego zespołu jazzowego, założonego w Łodzi, rozpoczęła się w 1947 roku, kiedy to grupa młodych ludzi postanowiła założyć zespół wykonujący program jazzująco-rozrywkowy. Założycielami zespołu jazzowego byli: Jerzy Brodzki, Janusz Cegiełła, Marian i Tadeusz Suchoccy, Marek Sart, Witold Sobociński, Andrzej Wojciechowski i Romuald Żyliński.

Od samego początku młodzi muzycy borykali się z trudnościami, takimi jak brak instrumentów muzycznych. Wkrótce po założeniu amatorskiego zespołu jazzowego muzycy nawiązali kontakty z warszawskim oddziałem YMCA, młodzieżowej organizacji chrześcijańskiej założonej w Londynie. Organizacja ta posiadała własny klub jazzowy, z którym związani byli tacy artyści jak Charles Boveri, Jeanne Johnstone czy Waldemar Maciszewski, a więc pomogła zespołowi jazzowemu pokonać początkowe trudności.

Jesienią 1949 roku do zespołu jazzowego Melomani dołączył Jerzy Matuszkiewicz. W rzeczywistości przejął kierownictwo zespołu jazzowego. Jerzy Matuszkiewicz przyjechał do Łodzi na studia w szkole filmowej. Przed dołączeniem do Melomani Matuszkiewicz grał jazz w Krakowie.

Na początku trudno było mówić o prawdziwym zespole, bo była to grupa miłośników jazzu – amatorów, którzy zbierali się od czasu do czasu, by pograć razem dla zabawy. Miejsce do grania znaleźli w przyjaznych murach łódzkiej Szkoły Filmowej, której atmosfera artystycznej wolności i niezależności doskonale współgrała z jazzowym paradygmatem.

Mniej więcej raz w tygodniu zespół koncertował w prywatnych mieszkaniach lub grał na potańcówkach, głównie w Łodzi (w szkole filmowej), czasem w Krakowie i Warszawie.

Ze względu na nieoficjalny charakter tych występów, ten okres działalności Melomani przeszedł do historii polskiego jazzu jako „okres katakumbowy” (określenie to dotyczy nie tylko Melomani, ale wszystkich polskich zespołów jazzowych). Pod koniec lat czterdziestych XX wieku w komunistycznej Polsce wykonawstwo jazzowe zostało zakazane. Jak wiadomo, w Związku Radzieckim, który miał wówczas strefę wpływów nad Polską, jazz był uważany za muzykę imperialistyczną, burżuazyjną, podważającą system radziecki.

Po zamknięciu warszawskiego oddziału YMCA, zespół jazzowy znów znalazł się w trudnej sytuacji. Po tym wydarzeniu zespół przestał na jakiś czas istnieć.

Sukces łódzkiego zespołu jazzowego

Przejściowe trudności nie oznaczały jednak, że grupa ostatecznie się rozpadła. Na przełomie lat 50-tych zespół jazzowy wznowił swoją działalność w nieco odnowionym składzie. Każdy z członków był odpowiedzialny za grę na konkretnym instrumencie muzycznym: Sobociński (perkusja), Wojciechowski (kotły), Matuszkiewicz (saksofon), Witold Kujawski (kontrabas) i Andrzej Trzaskowski (fortepian). Od 1951 roku można śmiało powiedzieć, że zespół przeszedł od działalności amatorskiej do profesjonalnej.

Muzycy oparli swój repertuar na be-bopie, nowym wówczas stylu jazzowym. W 1952 roku do zespołu dołączył również pianista Krzysztof Komeda.

Warto zauważyć, że w latach pięćdziesiątych jazz w Polsce nie był już zakazany, co otworzyło zespołom jazzowym drogę do wejścia na dużą scenę.

W 1954 roku zespół wystąpił w warszawskim klubie Czerwona Oberża oraz w warszawskiej Polonii. W tym czasie muzycy występowali również w Krakowie i Łodzi.

W połowie lat 50-tych Melomani uczestniczyli w ważnych wydarzeniach muzycznych w Polsce: „Turniej Jazzowy”, „Studio ˙55”, „Jam Session No. 1”, „Zimno i Gorąco”. Brali też udział w pierwszych festiwalach jazzowych w Sopocie (1956-1957).

Ukoronowaniem działalności zespołu jazzowego był udział w koncercie Melomani w Filharmonii Narodowej w Warszawie 5 stycznia 1958 roku. Był to pierwszy występ polskiego zespołu jazzowego na tej scenie i tym samym Melomani dokonali tego, o czym jeszcze kilka lat temu wykonawcy jazzowi mogli tylko marzyć – wprowadzili jazz do świątyni muzyki klasycznej.

W latach 1952-1954 zespół dokonał nagrań w Polskim Radiu w Krakowie, które zostały wydane dopiero w 1975 roku na płycie „Golden Era of the „Melomani” Group.

W 1958 roku zespół jazzowy niespodziewanie ogłosił, że kończy swoją działalność. W stosunkowo krótkim czasie Melomani stali się legendą polskiego jazzu. Po rozwiązaniu zespołu muzycy tworzyli własne grupy, dołączali do istniejących, a niektórzy w ogóle odeszli od muzyki.

Comments

.,.,.,.